İftar Sofraları ve Geleneksel Hazırlıklar
Geleneksel Türk mutfaklarında bu özel ay için yapılan hazırlıklar; et ve şarküteri ürünleri, kurutulmuş sebzeler, turşular, çorbalık ürünler, hoşaf yapımında kullanılan erik, şeftali, kuru üzümler, iftariyelikler için mevsimlik reçeller ve pilavlık bakliyatlar, salça çeşitleri ve erişte, şehriye gibi hamur işleri olarak sıralanabilir.
İftar sofralarında sunulan yöresel yemeklerin; çorbalar, et yemekleri, etli sebze yemekleri, sebze yemekleri, bakliyatla hazırlanan yemekler, zeytinyağlılar, pilavlar, börekler, salatalar, tatlılar, hoşaflar ve şerbetler gibi çok farklı çeşitleri bulunur. İftar sofralarına küçük iştah açıcılar olarak bilinen iftariyeliklerle başlamak bir gelenektir. Ramazan için hazırlanan Türk yemekleri mutlaka sıcak bir sulu yemek çeşidi içerir. Hangi bölgede olursa olsun, çorbalar Ramazan sofralarının değişmeyen başlangıçlarıdır. Çorbayı zeytinyağlılar ya da börekler takip eder. Ardından genellikle pilavlarla ikram edilen ana yemeklere geçilir. Ana yemekler ağırlıklı olarak etli hazırlanır. Ramazan sofraları mutlaka kahve ve çay eşliğinde tatlı ikramıyla tamamlanır.
Türkiye'nin Farklı Yörelerine Özgü İftar Yemekleri Akdeniz Bölgesinde İftar
Akdeniz bölgesinde iftar sofraları temel olarak tahıl ve özellikle de buğday ağırlıklı yemekleri kapsar. Bunun yanında bol sebzeler, zeytinyağlılar, sütlü lezzetler ve çeşitli su ürünleri bulunur. Burada bulgur, tahılların kralı olarak kabul edilir. Hemen hemen her yemeğin yanında mutlaka bulgur ve türevleri olan firik, yarma kullanılır. Bulgur kimi zaman da sebzeler, etler ve pirinç ile karıştırılarak tüketilir. Bunlar arasında güneyin sevilen yemekleri arasında ince bulgurla yapılan simit kebabı, dillere destan içli köfte, bulgur pilavı ile servis edilen tas kebabı, orman kebabı sayılabilir. Ayrıca nefis Akdeniz salçaları ve biber, patlıcan ve domateslerle hazırlanan dolmalar da Akdeniz bölgesinin en sevilen yemekleri arasındadır.
Akdeniz bölgesinin değişmeyen bir başka lezzeti de kebaptır. Özellikle Adana ile özdeşleşen kebap, Ramazan boyunca iftar sofralarında da sevilerek tüketilir. Mevsime göre sıcak yoğurt çorbası ya da soğuk ayran aşı çorbası yemeğe başlangıçta en çok tercih edilen çorbalardandır. Bunun yanında en az içli köfte kadar sevilen analı kızlı, sıcak ve sulu bir yemek olarak servis edilir. Köz patlıcanla hazırlanan babagannuş salatası ve kaymaz böreği, serpme börek ya da tahinli çörek de sıklıkla atıştırmalık olarak sofrada yerini alır. Yemeğe genellikle şalgam ve ayran eşlik eder. İftar sonunda ise kerebiç, künefe, halka tatlı ya da karakuş tatlısı tercih edilir.
Karadeniz Bölgesinde İftar
Karadeniz bölgesinde iftar sofraları genellikle karalahana ya da ısırgan çorbası gibi çorba çeşitleri ile açılır. Ardından turşu kavurması, fasulye diblesi gibi tava yemekleri tercih edilir. Karadeniz mutfağında en sevilen Ramazan yemeklerinden biri de değişmeyen lezzet mıhlamadır. Karadenizlilere özgü çorbaya benzer bol sulu tencere yemeklerine “manca” denir. Manca türü yemekler genelde tava yemeklerinin ardından tüketilir. Karadeniz iftar sofrasının bir diğer vazgeçilmezi ise hamsi ile hazırlanan tariflerdir. Hamsili pilav, hamsili ekmek, hamsi köftesi gibi yemekler Ramazan boyu sıkça tüketilir. Tatlı olarak genellikle Laz böreği ya da siyah üzüm şırası kullanılarak hazırlanan pepeçura ikram edilir.
Ege Bölgesinde İftar
Ege mutfağı demek, türlü otlar ve nefis zeytinyağlılar demektir. Ramazan boyunca Ege usulü iftar sofralarında da dalgan, sarmaşık, keme dikeni, şevketi bostan, turp otu, arapsaçı, hindiba, cibes, hindiba, labada gibi çok çeşitli otlarla hazırlanan yemekler bulunur. Bunun yanında güveçler ve etli tava yemekleri de iftarlarda sıkça tercih edilir. Özellikle iç kesimlerde et ağırlıklı yemekler, külbastılar ve hamur işleri görülür. Bölgenin sevilen ürünlerinden haşhaş; hamur işlerinde, böreklerde ve yemeklerde sıkça kullanılır.
İç Anadolu Bölgesinde İftar
Köftelerin ve börek çeşitlerinin yoğunlukta olduğu İç Anadolu iftar yemekleri oldukça doyurucu lezzetler sunar. Sarma ise Ramazan boyunca iftar sofralarının olmazsa olmazı kabul edilir. Bol hamur işinin tüketildiği bölgede su böreği, yarımca, çiğ börek, köylü böreği, bükme gibi çeşitler iftarda sıkça yapılır. Bunun yanında kuzukulağı ve madımak otu gibi yöresel otlar da pişirilir.
Marmara Bölgesinde İftar
Marmara bölgesinde Ramazan boyu yufka ve erişte çeşitleri ile kızartma çeşitleri yapılır. Kuzu ve tavuk ile hazırlanan yemekler bolca tüketilir. Kapama, metez, tavuklu mantı sevilen ana yemeklerdendir. Keşkek, sofralardan mümkün olduğunca eksik edilmez. Genellikle iftarda tatlı olarak sevilen bir tatlı olan kaymak hamuru servis edilir.
Güneydoğu Bölgesinde İftar
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde iftarlar, yoğurt ve et ağırlıklı yemeklerle donatılır. Yemekler bol etli, sebzeli ve salçalı olarak hazırlanır. Cartlak kebabı Ramazan boyunca tüketilir. Tava olarak adlandırılan yemek çeşidinin keme tavası, fasulye tavası, bakla tavası, domates tavası, soğan tavası, patates tavası gibi birçok farklı çeşidi bulunur. Yemeklerin yanında firik pilavı servis edilir. Lahmacun kimi zaman ara sıcak olarak kimi zaman da ana yemek olarak tüketilir. İftarın göz bebeği ise vazgeçilmez Antep baklavası ve sarığı burma olarak da bilinen burma baklavadır.
Doğu Anadolu Bölgesinde İftar
Doğu Anadolu Bölgesi’nde de yemekler ağırlık olarak et ve bulgur ile hazırlanır. Erzurum'a özgü cağ kebabı iftarda sevilerek yenilen bir kebap çeşididir. Çorba olarak sıcak ya da soğuk ayran aşı çorbası içilir. İftara özel hamur işleri olarak katmer ve mantı öne çıkar. Tatlı olarak dillere destan kadayıf dolması ile kuru kayısı kullanılarak yapılan gasefe bölgenin dikkat çeken lezzetlerindendir.
