Baharat seçerken dikkat etmen gereken en önemli şey, alacağın baharatın taze olması. Aksi takdirde, en kuvvetli baharatı bile katsan yemeğin yeterince etkileyici kokmaz ve lezzeti beklentinin altında kalır. O yüzden en taze, en parlak renkli, en güzel kokan baharatı seçmelisin.
Gel şefim bu eşsiz kokulu büyülü dünyanın kapısını aralayalım ve hangi baharat hangi yemekle kullanılır, hangisine daha çok yakışır, nasıl bir aroma verir, birlikte bakalım.
Yemeklerde Kullanılan Baharatlar
Yemeklere baharat katarken elbette yaratıcılığını konuşturacak ve duyularına güveneceksin ancak bazı yemeklere çok yakışan ya da olmazsa olmaz baharatlar var. Yemeklerde kullanabileceğin baharatlara bir bakalım:
- Tuz: Söylemeye bile gerek yok belki ama tuz en temel baharattır. Eğer bir yemeğin tuzu azsa ya da çok fazlaysa o yemek en başından kaybetmiş sayılır. Bu nedenle hangi tuz çeşidini kullanırsan kullan serptikten sonra mutlaka yemeğin tadına bakmalısın.
- Karabiber: Uzun bir yolculuktan gelip de mutfaklarımıza yerleşmiş olan karabiberin, çok eskiden sadece zenginlerin tüketebildiği bir baharat olduğunu biliyor muydun? Şimdi ise karabiberi kullanmamak işten bile değil. Neredeyse her yemeğe çok yakışır. Örneğin; tereyağlı bir pilavın üstünde karabiber mutlaka olmalı.
- Kırmızı Biber: Özellikle yağlı ve bol sulu tencere yemeklerini çok seven bu baharat, eklendiği yemeğe tüm lezzetini verir. Yahni, tas kebabı, güveç gibi sulu yemeklerle arası çok iyidir.
- Kekik: Sebze yemeklerinde, tencere yemeklerinde ve et yemeklerinde bolca kullanılan kekik, yer yer kahvaltıda zeytinin ya da salçanın üstünde de kendisine yer bulur. Yine çok yönlü ve her yemeğe yakışan baharatlardan biri.
Köftelerde Kullanılan Baharatlar
Mutfak kültürümüzün vazgeçilmezi köfteler o kadar çeşitli ki neredeyse her yöreye ait bir köftemiz var. Fakat hangi yöreye ait olursa olsun baharatsız bir köfte düşünülemez. Köfteye en çok yakışan baharatlar şöyle şefim:
- Kimyon: Keskin kokusu ile hemen fark edilen kimyon, bu topraklardan çıkmış bir baharat. O yüzden bizde kimyonsuz köfte pek yapılmaz. Hatta mutfakla uğraşan kişilere sorarsan çoğunun köfteye en çok yakışan baharatın kimyon olduğunu söyleyeceğine eminiz.
- Yeni Bahar: Et yemeklerinde, dolmalarda ve hatta tatlılarda da kullanılan, kendine has hafif tatlımsı bir aroması olan yenibahar köfteye çok ama çok yakışır.
- Pul Biber: En çekirdeksizi en makbulü olan pul biber, az miktarda kullanıldığında köftenin lezzetine lezzet katar ve rengiyle de katkıda bulunur.
Bunların dışında; karabiber, tuz ve kırmızı biber de köfteye lezzet katan baharatlardan.
Salatalarda Kullanılan Baharatlar
Salata yaparken baharat kullanmak aklına gelmeyebilir ancak salatada kullanacağın baharatlar, salatanı klasik ve sıradan olmaktan anında çıkarır. Hangi baharatları kullanabileceğine bakalım:
- Taze Biberiye: İncecik doğranmış biberiye yapraklarını sirke, limon ve zeytinyağı ile karıştırıp salatana sos yapmayı kesinlikle denemelisin.
- Taze Fesleğen: Salataya çok yakışan ve ferahlık katan bir başka baharat da kesinlikle taze fesleğen. Bir kere tadına alışınca onsuz salatalar çok yavan gelecek.
- Taze Nane: Salatana ekleyeceğin tazecik nane yaprakları, hem sindirimi kolaylaştıracak hem de salatanı ferahlatacak.
- Sumak: Ekşi aromasıyla sumak, salatan için limon kadar vazgeçilmez olabilir.
- Taze Kişniş: Roka ve koyu renkli yeşilliklerle hazırlayacağın salatalarda taze kişnişi de mutlaka denemelisin. Hafif ekşimsi lezzeti; tuz, zeytinyağı ve limonla buluştuğunda tam olarak ortaya çıkar.
- Hardal Tozu: Mercimek, nohut gibi bakliyatlarla hazırlanan salatalara çok yakışır.
- Kimyon: Börülce salatası, piyazlar, havuç tarator gibi salatalara çok yakışan kimyon, ayrıca salatanın üstüne gezdirebileceğin tahinli soslarla da çok iyi uyum sağlar.
Ete Yakışan Baharatlar
Kırmızı ete yakışan baharatlardan öncelikle tavuk ve balık etine daha çok gidenlere bir bakalım:
- Soğan-Sarımsak Tozu: Kurutulmuş soğan ve sarımsağın toz haline getirilmesi ile elde edilen bu baharat, özellikle tavuk etine ile müthiş bir uyum sağlar.
- Köri: Bir baharat karışımı olan körinin, tavuk etiyle birlikteliği kesinlikle harikadır.
- Kekik: Hem tavuğa hem de balığa çok yakışan bir baharat olan kekik, fırında yapılan tariflerde kokusunu daha çok belli eder.
- Biberiye: Taze ya da kuru olarak hem tavuk etinde hem de balık etinde kullanabileceğin biberiye, aromatik bir lezzet verir.
- Defne Yaprağı: Balık eti dendiğinde defne yaprağını düşünmemek olmaz. Balığın bazen rahatsız edici olabilen kokusunu alır götürür.
- Taze Zencefil: İlk akla gelenlerden olmasa da hem tavuk etine hem de balık etine çok yakışır.
- Zerdeçal: Körinin de içinde bulunan zerdeçal, tavuk etiyle çok iyi uyum sağlar.
- Mercanköşk: Mutfağımızda son yıllarda daha popüler olan bu baharat tavuk etine çok yakışır.
- Pembe Biber: Balığı bir kere bu baharatla denedikten sonra vazgeçilmezin olacak.
Bunların dışında kişniş, maydanoz, yenibahar ve karabiber de hem tavuğa hem de balığa çok yakışan baharatlardandır.
Kırmızı Ete Yakışan Baharatlar
Kırmızı et özellikle marinasyon aşamasında baharatlarla çeşnilendirilirse çok daha yumuşak ve lezzetli olur. Gel şefim, kırmızı ete en çok yakışan baharatlara bir bakalım:
- Taze ya da Kuru Kekik: Kekik neredeyse tüm yemeklerde kullanıldığı gibi hem tazesi hem de kurusu kırmızı ete de çok yakışır. Özellikle tazesini marinasyonda kullanmak çok fark yaratır.
- Taze Biberiye: Yine kırmızı etin marinasyon aşamasında kullanabileceğin bu baharat, etin lezzetiyle çok güzel bir uyum sağlar.
- Karanfil: Kırmızı ette kullandığın karanfil, etinin misafirlerinin aklında yer etmesi için yeter de artar bile.
- Tarçın: Yine sadece tatlılarda kullanıldığı sanılan ancak kırmızı ete çok yakışan bir baharat. Bu baharatı kullanırken en çok dikkat etmen gereken miktarını iyi ayarlamak.
- Muskat: Özellikle hazırlayacağın et sosları için muskat mutlaka olmalı.
- Safran: En pahalı baharat da olsa et yemeklerinde çok az bir miktar kullanmak çok fark yaratır.
- Hardal: Yine kırmızı et yemeklerine az miktarda eklendiğinde fark yaratan bir başka baharat.
- Kakule: Çok farklı kokusu ile tencerede pişen et yemeklerinde bir miktar kullanacağın kakule, harika bir aroma verecek.
Bunların dışında; yenibahar, karabiber, kırmızı biber ve aromalı tuzlar kırmızı et yemeklerine çok yakışır.
Yemeklerde hangi baharatın kullanılacağı senin yaratıcılığına da kalmış şefim. Deneyerek ve koklayarak harika lezzetler yakalayacağına eminiz. Şimdiden ellerine sağlık, misafirlerine de afiyet olsun!
