Sumak Bitkisi Nerede Yetişir?
Sumak bitkisi ülkemizde Doğu Anadolu dışındaki tüm bölgelerde yetişir. Ana vatanı Arap Yarımadası olan sumak, Güney Avrupa’da ve Hindistan’da da yetiştirilir. Eğer bulunduğun ilkim çok soğuk ya da kurak değilse şefim, sen de balkonunda ya da bahçende uygun koşulları sağladığında sumak bitkisi yetiştirebilirsin.
Her mevsim yaprakları yeşil kalan sumak bitkisi, sonbaharda yapraklarını döker ve kırmızı meyveler verir. Sumağın bazı çeşitleri zehirli olabileceği için, cinsini bilmediğin sumağı tüketmeden önce mutlaka bir uzmanına danışmalısın.
Sumak Baharatı Nasıl Yapılır?
Sumak bitkisinin meyveleri, yeterince olgunlaşıp kızardıktan sonra toplanır. Özel yöntemlerle güneşte güzelce kurutulur. Eğer kendin el yapımı bir sumak yapmaya niyetlendiysen büyükçe bir havanda kurumuş olan sumak çekirdeklerini döverek öğütebilirsin. Ancak toplu üretimlerde toplanıp kurutulan sumak taneleri, makinelerde öğütülür. Öğütülmüş olan sumak taneleri defalarca elekten geçirilir ve böylece daha da ufalanır. Suyla güzelce yıkandıktan sonra tuzla birlikte tekrar öğütülür. Bu sebeple sumak kullanacağın yemeklere tuz eklemeden önce tadına bakmayı unutmamalısın şefim. Son olarak tuzla öğütüldükten sonra tam olarak toz haline gelir.
Sumak Nerelerde Kullanılır?
Sumak bizim mutfağımızda özellikle salatalarda, yoğurtlu soslarda ve soğana eklenerek çok kullanılır. Ancak bunun dışında da kullanım alanları da var. Hatta ekşi tatları seven misafirlerin, onu hangi yemeğe koyarsan koy sever. Gel şefim, sumak nerelerde kullanılır birlikte hatırlayalım:
- Sumak, limon lezzetini sevmeyenler için harika bir alternatiftir. Limon ekşisi yerine sumak kullanarak istediğin ekşilik seviyesini yakalayabilirsin.
- Özellikle tuzla ovulup yıkandıktan sonra acısı giden, piyazlık şeklinde doğranmış kuru soğana sumak eklendiğinde benzersiz bir yancıya dönüşür.
- Türk mutfağının en sevilen lezzetlerinden olan piyaz, sumak olmadan tamamlanmış sayılmaz.
- Sindirime de yardımcı olduğu için mantı gibi hamur işi yemeklerde sumak olmazsa olmazlardandır.
- Sebze turşusu kurulurken içine atılan sumak tozu ya da taze sumak, turşunun ekşilik seviyesine katkı sağlarken aynı zamanda antioksidan özelliğini de artırır.
- Soğuk ya da sıcak olarak sumak çayı hazırlayabilirsin. Mevsimine göre soğuk suyla ya da sıcak suyla hazırlayıp sunabileceğin bir sumak çayı farklı ve çok ferahlatıcı olabilir.
- Nar ekşisi gibi sumak ekşisi hazırlayıp, salata ve soslarda kullanabilirsin. Yapılışı biraz sabır isteyen sumak ekşisinin salatalara verdiği lezzet bambaşkadır ve çok az miktarda kullanılması yeterlidir.
Sumağın kullanım alanlarından reçetene ve menüne en uygun olanını seçip harikalar yaratabilirsin şefim.
Sumak Nasıl Kullanılır?
Sumak kullanım şekli olarak kendisine en çok salatalarda yer bulan bir baharat ancak sıcak yemeklerde de tercih edilebilir. Bamya yemeği ve ekşili dolma gibi daha yöresel tariflerde ekşilik vermesi için bir süre suda bekletilen sumağın suyu kullanılır. Kış hastalıklarında, özellikle üst solunum yolu hastalıklarında tedavi edici amaçlı olarak da yine sıcak suda bekletilmiş sumaktan elde edilen sumak suyu kullanılabilir.
Tane sumak bazı reçetelerde aroma verici olarak kullanılır. Isıtılmış zeytinyağında kokusu çıkana dek hafifçe kavrulan sumak taneleri, daha sonra yağdan alınır. Verdikleri aroma yağın içinde kalır ve bu şekilde bazı hamur işi tariflerinde ya da yemeklerde kullanılır.
Sumak Hangi Yemeklerde Kullanılır?
Bordoya yakın kırmızı rengiyle kendini hemen fark ettiren sumak, yemeklere de bambaşka bir lezzet katar. Bakalım sumağı hangi yemeklerde kullanabilirsin şefim:
- Sumaklı Soğan Salatası: Piyazlık doğranmış bir kuru soğan, iyice tuzla ovulup acısı alındıktan sonra sumakla buluştuğunda ortaya nefis bir salata çıkmış olur.
- Sumaklı Biber Dolması: Klasik biber dolmasına sumak ekleyerek yemeğine bambaşka bir aroma katabilirsin. Sumağın verdiği hafif ekşi lezzet, damaklarda farklı bir iz bırakan cinsten.
- Sumaklı Nar Ekşili Kuru Dolma: Kurutulmuş patlıcan ya da kurutulmuş biberle yapılan bir dolmayı ekşisiz düşünemeyiz. Özellikle nar ekşisi ve sumağın birlikteliği ile bu dolma damak çatlatan cinsten.
- Sumaklı Kaşık Salatası: Kaşık salatası olarak bilinen; domates, biber ve salatalıkların çok minik doğranması ile elde ettiğimiz bu salataya sumak inanılmaz yakışır. Sen de bunu menüne ekleyebilirsin şefim.
- Tane Sumaklı Uskumru: Balıklarda özellikle de fırında pişireceğin balık yemeklerinde tane sumak, tahminin ötesinden bir aroma verir. Tane sumaklı uskumruya kesinlikle şans vermelisin.
- Arnavut Ciğeri: Sumaksız bir Arnavut ciğeri düşünülemez.
Bu listeyi sadece sana fikir vermek için oluşturduk. Yaratıcılığın ve hayal gücünle nefis reçetelere imzanı atacağına eminiz. Yemeklere ve özellikle salatalara farklı, benzersiz bir aroma katan bu bordo baharat, senin de en güzel menülerinde yerini almak ve reçetelerine tat katmak için sırada bekliyor. Kolay gelsin şefim.
