Aşure Malzemeleri
Aşure ilk yapıldığında tufandan sonra gemide ne kaldıysa içine atılarak hazırlanmıştır. O günden bugüne dek de aynı mantıkta hazırlanır, pişirilir ve dağıtılır. Her ne kadar günümüzde aşure yapmak için alışveriş yapıyor olsak da aslında aşure, evde kalan malzemelerden en güzel tatlıyı yapmak anlamına gelir. Bu sebeple de her evde farklı tatta bir aşure pişer.
Kimisi fasulyesini çok sever, kimisi içinde yemiş olsun der, kimisi üstüne bol nar koyar. Bu liste uzayıp gider… Farklı yörelerde bulunan ve sık kullanılan malzemeler dahi aşurenin içeriğini değiştirmeye yeter de artar bile. Afyon’da haşhaş tohumu kullanılırken, Bursa’da bol bulunduğu için kestane de aşurede kendisine yer bulur. Datça bol bademli yaparken Erzurum kuru fasulyesini fazla tutar. Bu tarz farklılar da aşurenin her getirenden zevkle yenmesini çünkü her seferinde başa bir lezzet tadacağını garantiler.
Aşurenin içine ne katılacağı yöreden yöreye, evden eve değişse de belli başlı malzemeler aşurenin olmazsa olmazlarıdır. İşte aşurenin demirbaş malzemeleri...
Buğday: Aşure her türlü bakliyat konabilir ancak buğdaysız bir aşure sanıyoruz ki olmaz.
Pirinç: Hem bereketi simgelediği için hem de nişastalı dokusu sebebiyle kullanılır.
Kuru fasulye: Aşurenin en temel malzemelerinden biri.
Nohut: Aşurenin tadına tat katan en önemli malzemelerden.
Çiğ Badem: Kullanımı göreceli olan bir malzeme, seveni de çok sevmeyeni de.
Kuş Üzümü: Yokluğunda kuru üzüme tahtını çok hızlı kaptıranlardan biri.
Fındık: Kimisi içinde pişirmeyi seviyorken kimisi sadece üstüne koymayı sever.
Ceviz: Açık renkli aşure seveler içine ceviz katmaz. Çünkü ceviz pişerken rengini aşurenin suyuna verir.
Kuru Kayısı: Aşurede en çok kullanılan yemişlerin başında gelir.
Nar: Özellikle aşure tabağını süsleme kısmında öne çıkar.
Kuru İncir: Kuru incir de pişerken rengini aşurenin suyuna verdiğinden genellikle aşure piştikten sonra içine eklenir.
Kuru üzüm: Aşurenin içine çok yakışan malzemelerden biri.
Karanfil: Mideyi rahatlatan bir özelliği de olduğu için böyle bol bakliyatlı bir yiyeceğe çok yakışır.
Tarçın: Aşurenin servis aşamasında çokça tercih edilen bir baharat.
Hindistan cevizi: Özellikle son yıllarda daha çok kullanılmaya başlandı. Aşurenin süslenme aşamasında tercih edilir.
Gül suyu: Kokusu ve aroması bazı yörelerde tercih edilir.
Vanilin: Aşure kokusunu biraz daha aromalı hale getirmek isteyenler içerisine toz vanilin de ekleyebilir.
Toz Şeker: Aşureyi tatlandırmak için kullanılır.
Fıstık: Fındık gibi bunun da kullanımı tercihe bağlı olarak değişir. Pişirilme aşamasında ya da piştikten sonra serviste kullanılabilir.
Portakal Kabuğu: Hicri takvim her sene 10 gün kaydığı için Muharrem ayının 10. gününe denk gelen aşure günü de miladi takvime göre her sene yer değiştirmiş olur. Bu sebeple aşure farklı farklı mevsimlerde yapılır. Kış mevsimine denk geldiği senelerde içerisine portakal kabuğu ilave etmek, aşurenizin hem tadını hem de kokusunu güzelleştirir.
Ana malzemeler olan; buğday, nohut ve kuru fasulye olduktan sonra aşurenin içine ne katmak istersen katabilirsin şefim. Her yörede oraya özgü malzemelerle çeşitlenen aşurenin içine; börülce, bakla hatta mısır taneleri bile katıldığı olur. Üst süslemesinde susam kullanan yerler olduğu gibi toz şeker yerine bal ya da pekmezle tatlandıran yerler de mevcut.
Aşure Yapmanın Püf Noktaları
Aşure için kullanılan en lezzetli ve en taze malzemeleri gözden geçirdiğine göre artık aşure yapmaya başlayabilirsin. Ancak her güzel yiyecekte olduğu gibi aşure yaparken de dikkat edilmesi gereken noktalar var. İşte damaklarda iz bırakan, nefis bir aşure yapabilmen için dikkat etmen gereken aşure püf noktaları...
Aşurenin temel malzemesini oluşturan bakliyatları haşlanmış olarak almak istemiyorsan kuru bakliyatları bir gece önceden suda bekletmelisin. Nohut, kuru fasulye, kuru kayısı, kuş üzümü, kuru üzüm ve portakal kabukları mutlaka bir gece önceden suda bekletilmeli.
Aşure malzemelerini içme suyu ile ıslatırsan lezzeti daha da güzel olur.
İçerisine konacak buğday ve pirinç, düdüklü tencerede 5 dk. kaynatılıp altı kapatılmalı ve bezlerle iyice sarıldıktan sonra bir gece boyunca demlenmeye bırakılmalı. Bu da yine aşurenin lezzetine lezzet katan bir uygulama.
Suda beklettiğin buğday ve pirinç dışında diğer tüm malzemelerin suyunu ertesi sabah süzebilirsin. Daha sonra tüm malzemeleri ayrı ayrı haşlayıp süz. Bu noktada kuş üzümü ve kuru üzümün haşlandığı suyu da aşurende kullanabilirsin. Bu aşurenin doğal şekerden daha çok nasiplenmesini sağlar.
Aşure bol sulu ve çok malzemeli bir yiyecek olduğu için malzemeleri mümkün olan en büyük tencerede birleştirmelisin.
İçine incir ve ceviz eklenecekse son aşamada eklenmeli. Çünkü incir ve ceviz aşurenin rengini bulanıklaştırır.
Daha da açık renkli bir aşure elde etmek için içine süt ekleyebilirsin. Ancak bu durumda aşurenin vegan olmaktan çıkacağı unutulmamalı.
Tüm malzemeler suda bekletilip haşlanıp, süzülmesi gerekenler süzüldükten ve birleştirildikten sonra aşure en kısık ateşte pişirilmeli. Böylece yavaş yavaş kaynayan aşure, tüm malzemeleri özdeşeceği için çok daha lezzetli olur.
Aşurenin servis öncesi süsleme kısmı da oldukça önemli. Rengarenk yemişlerle ve özenle süslenmiş tabaklar, bu kadim tatlıyı daha da iştah açıcı yapar.
Hindistan cevizi aşureyi süslemek için kullanılabilir.
Aşurenin servisi de yöreden yöreye ve kişiden kişiye değişir. Doğu illerimizde daha çok sıcak servis edilmesi tercih edilirken batı illerimizde soğuk servis edilir.
Nar taneleri aşure dendiğinde ilk akla gelenlerden çünkü nar bereketi temsil eder ve rengi ile de aşure tabaklarının üstünde çok iştah açıcı durur.
Tarçın toz halinde aşurenin üstüne serpildiği gibi, tarçın çubukları da aşure tabaklarına dekoratif olarak konulabilir.
İnce kıyılmış fındık, badem ve ceviz de aşure servisinde kullanılan yemişlerdendir.
Mevsimine göre varsa mandalina dilimleri de süsleme de kullanılabilir.
Susam serpmek de yine hem bereket hem de lezzet katması açısından tercih edilir.
Aşure emek verilerek yapılan, bolluğu bereketi temsil eden, şifalı bir tatlı. Bu kadar emek verilmesine rağmen kıvamı tam istenildiği gibi olmazsa ya da yeterince yoğunlaşmazsa da hayata küsmeye gerek yok. İçerisine biraz suda açılmış nişasta ekleyerek istediğin kıvamı yakalayabilirsin. En lezzetli, en süslü aşureyi senin yapacağını biliyoruz şefim. Şimdiden emeklerine ve ellerine sağlık. Yiyenlere de afiyet olsun!
