Vejetaryen Yemekleri Nelerdir? Vejetaryen Yemek Tarifleri

5 Maddede Vejetaryen Diyeti
 

1. Vejetaryenlik, et tüketmeme ve tercihe bağlı olarak hayvan ürünlerini de (yumurta, süt ve süt ürünleri) tüketmeme durumudur.
2. “Vegetable” (sebze) kelimesinden türediği düşüncesi yaygın olmasına karşın, Latince etkin, canlı ve sağlıklı anlamına gelen “vegetus” kelimesinden türeyen “Vegetarian” terimi 1842 yılında oluşturuldu.
3. Vejetaryenliğin Amerika Birleşik Devletleri'nde yayılmasında Sylvester Graham adlı papazın 1830-1840 yıllarındaki kampanyası etkili olmuştur. Graham, değişik yörelerde verdiği konferanslar ve 1839’da yayınladığı “İnsan Yaşam Bilimi Üzerine Konferanslar” başlıklı iki ciltlik kitabı ile vejetaryenliğin gelişmesinde etkili olmuştur.
4. Dünya üzerinde yapılan araştırmalarda vejetaryen olmanın nedenlerinin oldukça şaşırtıcı olduğu gözlenmiştir.
5. Vejetaryenliği sadece "Et Yememek" olarak özetleyemeyiz. Her beslenme şeklinin dalları olduğu gibi vejetaryenliğin de çeşitleri vardır. Vejetaryen beslenme oldukça büyük bir harmonidir. Vejetaryen menü kavramı ise başlı başına bir olgudur.    

Vejetaryen Diyeti Çeşitleri

Vejetaryenlik kendi içerisinde yenilen besinlere göre sınıflandırılmıştır. Ana grup olarak:

Veganlar: Katı vejetaryenlerdir. Hayvanlardan gelen hiçbir ürünü tüketmezler. Bunlara süt, yumurta, hatta jelatin ve bal da dahildir.

Lakto-Ovo Vejetaryenler: Sadece et tüketmezler. Süt, yumurta ve süt ürünleri yerler.

Lakto Vejetaryenler: Et dışında yumurta da yemezler. Süt ve süt ürünlerinde sınırlama yoktur.

Ovo Vejetaryenler: Süt tüketmezler, ancak yumurta yerler.

Vejetaryen Olmak Ya Da Olmamak

Vejetaryen olmak her ne kadar kitaplarda ve araştırma kaynaklarında "diyet" olarak bahsedilse ve insanların kafasında bu şekilde yer edinse de aslında burada diyet adıyla ifade edilmek istenen bir yaşam tarzı olduğudur. Dünya üzerinde ağırlıklı Hindistan ve Asya dolayları olmak üzere %40'ı aşkın vejetaryen beslenme şekli görülmekte ve bu miktar günden güne artış göstermektedir. Vejetaryen olmanın altındaki sebepler araştırıldığında genel olarak dönüt olarak "Hayvanları seviyorum." cevabı alınır. Fakat dünya üzerinde bu nedenler araştırıldığında sebeplerin çok daha komplike ve çeşitli olduğu görülmüştür. Dilersen, hep birlikte inceleyelim. 

2002 yılında Amerika’da yapılan bir araştırma deneklerin;

• %32’sinin sağlıktan
• %15’inin et ürünlerindeki kimyasal ve hormonlardan
• %13’ünün etin tadını sevmediğinden
• %11’inin hayvan sevgisinden
• %10’unun hayvan haklarını koruduğundan
• %6’sının dinsel nedenlerden
• %4’ünün gezegeni korumaktan
• %3’ünün kilo vermek istediğinden
• %1’inin de dünya üzerindeki açlık ve kıtlığı azaltmak istediğinden dolayı vejetaryenliği seçtiğini ortaya koymuştur.

Aslında oldukça basit görünen bir disipline sahip olduğu düşünülen bu beslenme tarzının arkasında yatan nedenler ve sonuçlar ne kadar şaşırtıcı değil mi? 

Vejetaryen Menü / Yemek Tarifleri

"Et yemiyorlar, süt ve süt ürünleri, hatta bunun yanında bazen hayvandan elde edilen hiçbir ürünü tüketmiyorlar. Peki ya bu vejetaryenler nasıl besleniyor, nasıl yemekler yapıyorlar?" diyebilirsin. Ya da sen zaten vejetaryen bir şefsin ve beslenme tipine uygun, güzel yemek tarifleri bulabilmek için yazıyı açtın ve okuyorsun. Vejetaryen yemekleri konusunda bu kadar leziz alternatifler varken seni  hayal kırıklığına uğratmak istemeyiz, emin ol! İşte vejetaryen beslenme tipine özgü, birbirinden lezzetli ve sağlıklı yemek tarifleri...

Ev Yapımı Vejetaryen Pizza

Malzemeler

• 2 çay kaşığı  kuru maya
• 1 fincan ılık su
• 3 bardak un
• 1 çorba kaşığı beyaz şeker
• 1 çorba kaşığı kekik
• 1 çay kaşığı tuz
• 1 yumurta
• 1 çorba kaşığı zeytinyağı
• 1 domates
• 1 kaşık domates salçası
• 1/2 küçük sogan (küçük doğranmış)
• 1 çorba kaşığı kekik
• 1 diş sarmısak (ince doğranmış)
• 1 çay kaşığı toz biber
• 1 çay kaşığı kaşar tuz
• 1 çimdik karabiber
• 1 1/4 kap ezilmiş mozzarella peyniri
• 1/2 kap doğranmış yeşil  biber (isteğe bağlı)
• 1/2 kap doğranmış soğan (isteğe bağlı)
• 1/2 kap taze mantar dilimlenmiş (isteğe bağlı)
• 1/4 kap ezilmiş mozzarella peyniri

Nasıl Yapılır?

• Küçük bir kapta ılık su üzerine maya serp. Su en fazla 100 derece f (40 derece C) olmalı. Maya yumuşayana kadar 5 dakika beklet ve krem kıvamına gelene kadar bekle.
• Un, şeker, 1 yemek kaşığı kekik, ve büyük bir kase içine 1 çay kaşığı tuz ekle. Yumurta ve yağı kuru malzemelerle karıştır. Maya karışımını da karıştır. Hamur bir araya toplandığı zaman hafifçe pürüzsüz ve elastik olana dek yaklaşık 8 dakika kadar yoğur. Büyük bir kaseye hamuru hafifçe yerleştir ve üzerine bir kapak kapatıp, bir bezle ve sıcak bir yerde mayalanmaya bırak.
• Fırını 200 derecede ısıtmaya başla. Fırın tepsisini yağla.
• Sos malzemelerini 15-20 dakika koyulaşana dek pişir.
• Hamuru yuvarlak haline getir ve iki eşit parçaya bölerek tepsilere yerleştir. Üzerlerine ikişer kaşık domates sosunu yedir, malzemeleri ekle ve mozarella peyniri serp.
• Önceden ısıtılmış fırında 20-25 dakika, üzeri kahverengi renk alana ve peynirler eriyene dek pişir. 

Fırında Beşamel Soslu Karnabahar Tarifi

Malzemeler

• 1 adet orta boy karnabahar
• 5 su bardağı sıcak su
• 1 yemek kaşığı un

Beşamel Sos İçin:

• 1 yemek kaşığı tereyağı
• 1 yemek kaşığı un
• 1,5 su bardağı soğuk süt
• 1/4 çay kaşığı tuz
• 1/4 çay kaşığı taze çekilmiş tane karabiber
• 1/4 çay kaşığı rendelenmiş muskat cevizi

Üzeri için:

• 100 gram rendelenmiş kaşar peyniri
• 1/4 demet dereotu

Nasıl Yapılır?

• Kök kısmını kesip, öbek öbek ayırdığın karnabaharları bol suda yıkadıktan sonra fazla suyunu süzdür.
• Karnabaharları haşlamak için kullanacağın sıcak suyu derin bir tencereye aktar. Un ilave ettiğin suda karnabaharları 8-10 dakika kadar haşla.
• Beşamel sosu hazırlamak için tereyağını küçük bir sos tenceresinde erit. Unu 2-3 dakika kadar kavur.
• Soğuk sütü azar azar ekledikten sonra topaklanmaması için bir çırpıcı yardımıyla beşamel sosu karıştır. Tuz, taze çekilmiş tane karabiber ve rendelenmiş muskat cevizi kattığın beşamel sosu, kıvam aldıktan sonra ocaktan al.
• Haşlanmış karnabaharları, bir kevgir yardımıyla suyunu süzdürerek ısıya dayanıklı fırın kabına al.
• Hazırladığın beşamel sosu üzerlerinde gezdir. Rendelenmiş kaşar peynirini serpiştirdikten sonra önceden ısıtılmış 180 derece fırında 15 dakika kadar pişir.
• Fırından çıkan sıcak karnabaharları, incecik kıyılmış dereotu ilavesiyle garnitür ya da ana yemek olarak servis et. 

Zeytinyağlı Kuru Patlıcan Dolması Tarifi

Malzemeler

• 20 adet kurutulmuş patlıcan
• 1 su bardağı pirinç
• 2 adet büyük boy soğan
• 4 diş sarımsak
• 1 yemek kaşığı nar ekşisi
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 yemek kaşığı biber salçası
• 2 yemek kaşığı kuru nane
• 1 çay kaşığı sumak
• 1/2 tatlı kaşığı karabiber
• 1 tatlı kaşığı pul biber
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 yemek kaşığı şeker
• 1 çay bardağı zeytinyağı

Nasıl Yapılır?

• Yaklaşık 20 adet kuru patlıcanı kaynayan suyun içine at ve yumuşayana kadar yaklaşık 5 dakika haşla. Yumuşayan kuru patlıcanları süzerek suyun içerisinden al.
• 1 çay bardağı zeytinyağını pilav tenceresinde kızdır. 2 adet büyük boy yemeklik doğranmış soğanı tencereye ekle ve sotelemeye başla. Soğanlar hafif yumuşayınca 4 diş sarımsak ve birer yemek kaşığı domates ve biber salçası ekle, kavurmaya devam et.
• İyice yıkamış olduğun 1 su bardağı pirinci de ekle ve 2-3 dakika daha kavur.
• 1 tatlı kaşığı tuz, 1 çay kaşığı karabiber, 1 tatlı kaşığı pul biber, 1 çay kaşığı sumak, 2 yemek kaşığı nane ve 1 yemek kaşığı toz şeker ekleyip kavurmaya devam et.
• 1,5 su bardağı sıcak su ekleyip tencerenin kapağını kapat ve pirinçler suyunu çekene dek pişir.
• Pirinçler suyunu çekince, kuru patlıcanların içini 1 cm boşluk bırakacak şekilde doldur.
• Doldurduğun patlıcanları tencereye diz, üzerine 1,5 su bardağı su ve 2 yemek kaşığı nar ekşisi dök ve tencerenin kapağını kapatıp, kaynamaya başlayana kadar orta ateşte pişir. Kaynamaya başladıktan sonra ocağın altını kıs ve 40 dakika daha pişirmeye bırak.
• Kuru patlıcan dolmalarını piştikten sonra ocaktan al. Ilık veya soğuk olarak servis et.

Tabulle Salatası Tarifi

Malzemeler

• 2 demet maydanoz
• 1 demet taze nane
• 6 adet taze soğan
• 3 adet orta boy domates
• 1 çay bardağı ince bulgur
• 1,5 çay bardağı sıcak su
• 4 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 adet limon suyu
• 2 yemek kaşığı nar ekşisi (arzuya göre)
• 1/2 çay kaşığı tuz

Nasıl Yapılır?

• Sadece bir kez yıkadığın ince bulguru cam bir kaba al. Sıcak su ile ıslattıktan sonra ağzını kapattığın kapta, şişmesi için 15 dakika kadar beklet.
• Bol suda yıkayıp, sularını süzdürdüğün maydanoz ve taze naneyi sap kısımlarıyla birlikte ince ince kes. Taze soğanları incecik kıy.
• Dört eşit parçaya bölüp, çekirdekli kısımlarını aldığın domatesleri küçük parçalar halinde doğra.
• Doğramış olduğun tüm malzemeleri derin bir salata kasesine al. Şişip, yumuşayan bulgur ile salata malzemelerini harmanla.
• Salatanın sosu için zeytinyağı, limon suyu, nar ekşisi ve tuzu küçük bir kapta karıştırdıktan sonra salata kasesine aktar.
• İyice karıştırdığın salatayı servis tabağına al ve bekletmeden servis et. 

Falafel Tarifi

• 1 su bardağı nohut (bir gece önceden ıslatılmış)
• 1/2 su bardağı galeta unu
• 2 yemek kaşığı tahin
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 2 adet yeşil soğan
• 1/2 demet maydanoz
• 1/2 demet reyhan
• 1/4 demet kişniş
• 2 adet jalapeno biberi
• 2 yemek kaşığı susam
• 1/2 çay kaşığı kimyon
• 1/2 çay kaşığı zerdeçal
• 1/2 çay kaşığı köri
• 1 çay kaşığı tuz
• 1/2 çay kaşığı taze çekilmiş tane karabiber

Kızartmak için:

• 1,5 su bardağı ayçiçek yağı

Tahin sos için:

• 4 yemek kaşığı tahin
• 1 tatlı kaşığı limon suyu
• 2 yemek kaşığı süzme yoğurt
• 1/2 demet maydanoz (ince ince kıyılmış)

Nasıl Yapılır?

• Taze kişniş, maydanoz ve reyhanın yaprak kısımlarını ayıkladıktan sonra taze soğanlarla birlikte incecik kıy. Kabuğunu soyduğun kuru soğanı iri parçalar halinde doğra.
• Ortadan ikiye kesip, çekirdeklerini çıkardığın jalapeno biberleri ince ince kıy.
• Bir gece önceden bol suda ıslattığın nohutları, derin bir karıştırma kabına al. Doğranmış tüm yeşillikleri, kuru ve taze soğanları, jalapeno biberleri, tahin, galeta unu, susam, kimyon, zerdeçal, köri, tuz ve taze çekilmiş tane karabiberi ekle.
• Tüm malzemeyi mutfak robotu ya da blender'da özlü bir hamur olacak şekilde püre haline getir.
• Ayçiçek yağını derin bir tencerede kızdır. Hazırladığın falafel hamurundan parçalar kopart. Çelik bir kalıp yardımıyla ya da elinde yuvarlayarak şekil ver.
• Falafelleri, kızgın yağda renk alana kadar kızart. Dış kısmı çıtır, iç kısmı hafif yumuşak kalan falafellerin hazır.
• Tahin sos yapılışı için süzme yoğurt, limon suyu ve tahini bir kasenin içinde karıştır, ince ince kıyılmış maydanozu ilave et. Salata, yoğurt ya da tahinli sos eşliğinde kızaran falafelleri servis et.